Od tego czasu upłynęło wiele wody. Zmieniały się podejścia, ewoluowały języki programowania, postępowały metodyki wdrożeniowe. Ruch Open Source tylko się rozwinął. Centre for Open Systems and Solutions wskazuje, że być może w przeciągu dekady rozwiązania o otwartym kodzie źródłowym prześcigną Closed Core w wyścigu o uwagę inwestorów.
Warto obserwować ten trend. A przy okazji zaznajomić się z korzyściami, jakie oferuje elastyczność modyfikacji gotowego systemu. Nie z powodu wrodzonego lenistwa, a sprytu i inteligencji w podejściu do rozwiązywania problemów.
Co to jest Open Source?
Pojęcie Open Source odnosi się do modelu wytwarzania systemów IT, których kod źródłowy pozostaje publiczny i dostępny dla każdego, kto chce go zobaczyć, używać, modyfikować i udostępniać dalej. Kluczowymi elementami są transparentność informacji oraz możliwość współpracy i rozwoju oprogramowania przez szeroką społeczność programistyczną.
Open Source charakteryzuje się następującymi cechami:
- Dostępność Kodu Źródłowego: dostęp do oryginalnego kodu źródłowego oprogramowania dla wszystkich użytkowników.
- Swoboda Użytkowania: systemów Open Source można używać w dowolny sposób, bez ograniczeń.
- Swoboda Modyfikacji: kod źródłowy można modyfikować, dostosowując go do swoich potrzeb lub rozwiązując problemy.
- Swoboda Rozpowszechniania: zmodyfikowany kod źródłowy oraz skompilowane wersje oprogramowania mogą być swobodnie rozpowszechniane i udostępniane innym.
- Integrowanie Zmian: społeczność może wspólnie pracować nad projektem, wprowadzać zmiany i udoskonalenia, dzięki czemu oprogramowanie stale się rozwija.
- Brak Dyskryminacji: licencje Open Source nie mogą ograniczać dostępu do oprogramowania na podstawie cech osobistych, takich jak pochodzenie czy orientacja.
- Równość Współpracy: wszyscy uczestnicy, bez względu na status czy zasoby, mogą wziąć udział w rozwoju projektu.
- Otwarty Proces Decyzyjny: decyzje dotyczące rozwoju i kierunku projektu są podejmowane w sposób otwarty i przejrzysty.
Systemy otwarte i zamknięte — porównanie
Oczywiście podstawowa różnica pomiędzy oprogramowaniem otwartym a zamkniętym dotyczy kwestii dostępu do kodu źródłowego.
W modelu Open Source kod źródłowy jest publiczny. Można go swobodnie przeglądać a nawet zmieniać i rozwijać. W przypadku narzędzi Closed Core, ich kod pozostaje tajny i niedostępny dla użytkowników. Tylko autor lub właściciel oprogramowania może go modyfikować, naprawiać i rozwijać.
W tym drugim przypadku użytkownik jest całkowicie uzależniony od producenta systemu. Nowe funkcje czy naprawy błędów pojawiają się wyłącznie przy okazji oficjalnych aktualizacji i po upgrade wykorzystywanej wersji systemu. Można o nie zawnioskować, ale czas reakcji bywa uzależniony od priorytetu, road mapy produktu oraz obłożenia zespołu.
Oprogramowanie Open Source oferuje o wiele więcej swobody. Oczywiście można oczekiwać na oficjalne wydania, ale w razie potrzeby koniecznej modyfikacji można też dokonać własnymi siłami lub przy udziale firmy wdrożeniowej, która wykona to na zlecenie. Producent nie będzie tego blokował, a wręcz ułatwi takową możliwość.
Czy Open Source jest darmowy?
Systemy Open Source mogą, ale nie muszą być darmowe. W większości przypadków udostępnia się wolną od opłat oraz komercyjną wersję takowego oprogramowania.
Systemy darmowe – da się swobodnie pobrać z Internetu, trzeba je natomiast samodzielnie zainstalować, utrzymywać, zabezpieczać i rozwijać. Producent nie bierze odpowiedzialności za stabilność działania czy kontynuację projektu.
Komercyjne systemy Open Source to takie, które zachowują swój otwarty charakter, ale podlegają kontroli jednego właściciela. Może on zdecydować, czy oprogramowanie będzie udostępniane w pełni za darmo, czy odpłatnie w pewnych warunkach. Model biznesowy polega zazwyczaj na dostarczaniu wsparcia technicznego lub udzielaniu licencji. W takim przypadku można oczekiwać regularnych wydań kolejnych wersji systemu, usługi hostingu oraz strategii rozwoju systemu.
Odpłatne, komercyjne systemy Open Source tym różnią się od oprogramowania zamkniętego, że nie wykluczają ingerencji w kod źródłowy. Producenci Commercial Open Source nie blokują współpracy z firmami wdrożeniowymi. Często zawierają wręcz z nimi umowy, tworząc globalne sieci partnerskie.
Dobrym przykładem takiego podejścia jest platforma SpiceCRM. Zyskujący popularność w naszym kraju system ma otwarty charakter, ale pozostaje nadzorowany przez konkretną firmę. Oprócz darmowej istnieje także płatna wersja SpiceCRM. Bez względu na to, z której zdecydujesz się skorzystać – możesz ją zmodyfikować, uwzględniając własne potrzeby. Wersja płatna będzie po prostu zdecydowanie bogatsza. Producent ręczy za jej rozwój, stabilne działanie i udzielane klientom wsparcie techniczne. Nie blokuje też udziału firm wdrożeniowych, którym możesz zlecić konkretne usprawnienia.
Popularne systemy i aplikacje Open Source
Open Source bywa kojarzony z nurtem niszowym. Nic bardziej mylnego. Na rynku jest wiele powszechnie rozpoznawalnych systemów tego typu. I to z przeróżnych dziedzin technologii dla biznesu i nie tylko.
Najczęściej podawanym przykładem Open Source Software jest chyba system operacyjny Linux. Jego historia sięga 1991 roku, kiedy to fiński programista Linus Torvalds podzielił się informacją o rozwoju hobbistycznego projektu na grupie dyskusyjnej. Pomysł przykuł uwagę społeczności programistów, która licznie zaangażowała się w jego rozbudowę. Do dzisiaj Linux uchodzi za ulubione narzędzie specjalistów IT, którzy zapytani o swój wybór podkreślają jego bezpieczeństwo, wielozadaniowość i wieloplatformowość. Linux to też jedno z popularniejszych środowisk na świecie, wymieniany jednym tchem wraz z rozwiązaniami Windows OS, MacOS, iOS czy Android.
Inne wielce popularne systemy Open Source to:
- Mozilla Firefox — przeglądarka internetowa
- Thunderbird — program pocztowy
- Android – system operacyjny dla urządzeń mobilnych
- Chromium — projekt, na którym bazuje przeglądarka internetowa Google Chrome
- LibreOffice — zbiór aplikacji biurowych
- SuiteCRM – system CRM
- Mautic – system Marketing Automation
- Alfresco – system obiegu dokumentów
- Metabase – system analityki danych Business Intelligence
- Wikipedia — internetowa encyklopedia
- WordPress — platforma do tworzenia stron internetowych
- GIMP — program do edycji grafiki rastrowej, porównywany z Adobe Photoshop
- OpenStreetMap — mapy online
- Signal — aplikacja do komunikacji z szyfrowanymi wiadomościami
- Visual Studio Code — środowisko programistyczne
- Git — system kontroli wersji dla programistów
- MySQL — baza danych
- Vue – framework JavaScript do tworzenia interfejsów użytkownika.
Open Source a podejście MVP
Dlaczego o twórcach, którzy korzystają z Open Source mielibyśmy powiedzieć, że są leniwi? Czyżby dlatego, że zamiast tworzyć coś od zera sięgają po gotowe rozwiązania? Czy to nie świadczy raczej o ich inteligencji? Wielu uważa, że nie warto wymyślać koła na nowo. Zwolennicy otwartego kodu źródłowego na pewno do takich osób należą.
Ich intencją jest wykorzystanie wypracowanej wcześniej technologii i taka jej modyfikacja, by ostatecznie zrealizować założone cele. Jest to podejście zbliżone do koncepcji Minimum Viable Product (MVP). Systemy Open Source idealnie się zresztą na takie narzędzia nadają. Przyspieszają bowiem innowację, oferując działające rozwiązanie, z którego można korzystać od razu. Obie filozofie mają na celu efektywność i przyspieszenie procesów tworzenia oprogramowania oraz wdrażania nowych produktów na rynek.
Podejście MVP zakłada stworzenie minimalnej wersji produktu, która zawiera tylko te funkcje i cechy, które są absolutnie niezbędne do spełnienia podstawowego celu. Pozwala to na szybkie wdrożenie, pozyskanie opinii od użytkowników i testowanie jego wartości systemu w realnym środowisku.
Open Source może być idealnym narzędziem do realizacji koncepcji MVP. Dlaczego? Ponieważ społeczność Open Source już stworzyła działające i przetestowane rozwiązania, które mogą zostać wykorzystane jako baza dla tworzenia nowych produktów. Korzystając z Open Source, twórcy mogą zaoszczędzić czas i zasoby, które musieliby poświęcić na opracowanie podstawowej infrastruktury czy jej konkretnych funkcji.
Nie jest to z pewnością kwestia lenistwa. Wręcz przeciwnie, chodzi o inteligentne (sprytne) wykorzystanie dostępnych zasobów. Wybierając Open Source, twórcy mogą skupić się na dodawaniu wartości poprzez modyfikowanie, dostosowywanie i rozwijanie istniejących komponentów. To oznacza efektywniejszy proces tworzenia oprogramowania oraz szybsze wdrażanie produktu na rynek.
Czy Open Source ma jakieś wady?
Open Source to bardzo ciekawe i efektywne rozwiązanie. Nie jest oczywiście wolne od pewnych ograniczeń. Krytycy podkreślają, że sprzyja ono rozproszeniu wiedzy i odpowiedzialności, fragmentacji plików oraz niektórym cyber-zagrożeniom. Lista wad Open Source, z którą oczywiście można polemizować, mogłaby się składać z następujących punktów:
- Brak Wsparcia Technicznego: w niektórych przypadkach użytkownikom niekomercyjnych rozwiązań Open Source może brakować wsparcia ze strony oficjalnego producenta.
- Niebezpieczeństwo Fragmentacji: ze względu na wielość wariantów i dystrybucji Open Source, utrzymanie zgodności między różnymi wersjami oprogramowania może być utrudnione.
- Problem Kontroli: w niektórych przypadkach, ze względu na udział licznej społeczności, decyzyjność w sprawie rozwoju systemu bywa rozmyta.
- Problem Bezpieczeństwa: chociaż otwarty kod źródłowy może przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa systemu, transparentna informacja o jego błędach i podatnościach może też być wykorzystana do złośliwych ataków.
<codeSummary>
Współczesne podejście do tworzenia systemów oparte na otwartym kodzie źródłowym pokazuje, że wykorzystanie gotowych, przetestowanych rozwiązań nie oznacza lenistwa, lecz raczej umiejętności strategicznego podejścia. Twórcy Open Source wybierają inteligentne podejście, korzystając z ogromnego potencjału dostępnych zasobów, by dostarczyć wartość w krótszym czasie i z mniejszym wysiłkiem.
Podobnie jak podejście Minimum Viable Product, które skupia się na dostarczeniu minimalnej, lecz istotnej funkcjonalności, Open Source umożliwia wykorzystanie istniejących narzędzi i komponentów, aby przyspieszyć proces tworzenia, testowania i wdrażania oprogramowania. Opiera się na pragmatyzmie i zrozumieniu, że nie zawsze warto zaczynać od zera, gdy istnieją gotowe i sprawdzone rozwiązania.
Potrzebujesz konsultacji w temacie Open Source? Napisz do nas na adres: kontakt@codestory.pl
